جشنواره بین‌المللی فارابی
| تاریخ ارسال: 1402/4/19 |
رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: جشنواره فارابی ظرفیت خوبی برای دیپلماسی علمی با غرب و کشورهای منطقه ایجاد می کند وفضای مناسبی برای بازتاب فعالیت های دانشمندان مسلمان و دانش اسلامی در فضای بین المللی دارد.
آیین اختتامیه چهاردهمین دوره جشنواره فارابی امروز (دوشنبه، ۱۹ تیر ۱۴۰۲) در مرکز همایش های بین المللی صداوسیما برگزار شد. دکتر محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی در این مراسم گفت: اندیشمندان، دانشمندان و پژوهشگران ما به خصوص در حوزه علوم انسانی و نهاد علم تنها مسیر حل مسائل و مشکلات و چالش های ما در کشور هستند. از این نگاه است که می توان پیش روی خودمان را در آینده به درستی تشخیص دهیم و به سمت درستی گام برداریم و با خطا پیش نرویم.
رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: به عنوان یک خدمت گذار در مجلس شورای اسلامی و نماینده شما در این سنگر، امروز دست نیاز به سمت شما عزیزان دارم. جناب آقای دکتر داوری اردکانی، اندیشمند عزیز ما اینطور بیان می کنند که «ایران پر از مشکل است اما مسئله ندارد». یعنی جامعه از مشکلات خود بسیار و شاید بی شمار رنج می برد اما مسئله نداریم و کمتر به حل مسئله های خود می اندیشیم و یا حل آسان آنها را در نظر می گیریم.
وی تصریح کرد: فکر می کنیم حل آن ها ساده است. برداشت من از این سخن این است که اولا مشکل های ما باید به موضوع فکر و تامل تبدیل شود و ثانیا گاهی می توان چندین مشکل را در قالب یک مسئله فهمید که راه حل را نیز در دل خود دارد. ثالثا همه مسئله ها همیشه به مشکل ها بر نمی گردد. در فقدان نظریه پردازی، دیگران با عینک های خود چنین پدیده ارزشمندی را روایت می کنند و حرف های شبه علمی خود را بر کرسی می نشانند.
او خاطرنشان کرد: نه تنها در دهه ۹۰ تجربه های خوبی از نظر رونق تولید و رشد اقتصادی نداشتیم، بلکه از نظر فکری و نظری در عرصه علوم انسانی و اسلامی هم دهه خوبی را پشت سر نگذاشتیم. بر سراین پیچ تاریخی که اکنون در سر آن هستیم، فرصت هایی پیش روی ما است تا بتوانیم عقب ماندگی خود را جبران کنیم. اگر علوم انسانی جایگاه شایسته خودش را در تداوم نهضت نرم افزاری و تولید علم که در دهه هشتاد پیدا کرده بود ادامه می داد، چه بسا شاهد رخ دادهایی مثل نا آرامی های سال گذشته نمی بودیم یا مواجهه متفاوتی با آن داشتیم.
دکتر قالیباف با اشاره به اهمیت فراخوان برای فقه حکومتی و حکمرانی یادآور شد: اگر این مسئله را جدی می گرفتیم امروز با مسئله های تودرتوی عرفی و قانونی پیرامون حجاب مواجه نمی شدیم. برخی کل علوم انسانی را فرآورده دنیای مدرن می دانند اما ما ضمن تکیه بر میراث و ذخایر علمی خود در برابر بنیادها و دستاوردهای علوم انسانی، می گوییم اهل تقلید نیستیم اما اهل اقتباس هستیم.
وی تاکید کرد: باید آنچه را که متناسب با نیاز و پیشرفت با روزگار خودمان است فرا بگیریم اما قرار نیست تا ابد شاگرد دیگران بمانیم. در برابر آنچه از بزرگان علم دریافت می کنیم حیرت زده هم نیستیم بلکه اعتماد به نفس داریم و ابتکار عمل را از دست نمی دهیم. این بزرگترین سرمایه ای است که حضرت امام با انقلاب اسلامی به ملت ایران بخشید و اکنون در هر میدانی از میدان های تمدن سازی به کار ما می آید.
رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: پیش از انقلاب اسلامی زمینه پرسش های مهمی در زمینه علوم انسانی فراهم شد که فرصت خوبی پیش روی جهان دانش در اختیار ما داده است. از جمله آن ها در باب نسبت علم و دین و نسبت سیاست و دین است. این موضوعات زمینه بحث های نظری مهمی را فراهم آورده است و برخی از بنیادهای علوم انسانی متعارف را به چالش کشیده الست. البته امروز و در گام دوم انقلاب اسلامی، کشور ما بیش از هر زمان دیگری نیازمند سرمایه گذاری و برنامه ریزی در این زمینه است و ما به طور مضاعف به حرکت عالمانه و برخورد حکیمانه با پدیده و راه حل ها نیازمند هستیم.
قالیباف به ضرورت بازخوانی و بازاندیشی در علوم انسانی و اسلامی در چله دوم انقلاب اسلامی به منظور حکمرانی نو اشاره کرد و افزود: اگر غیر از این باشد دچار «ناحکمرانی» می شویم و در دام حکمرانی کهنه گرفتار خواهیم ماند. یعنی دچار اشتباه هایی خواهیم شد که بار هزینه ها روی دوش مردم می افتد. در افق نزدیک پیش رو یعنی همین برنامه هفتم توسعه کشور نیازمند یک برنامه پیشرفت توام با عدالت بر مبنای علوم انسانی و اسلامی است.
او با اشاره به برنامه هفتم توسعه که در دست بررسی مجلس شورای اسلامی است تصریح کرد: برنامه هفتم بدون آنکه ما را از برخورداری فناوری های نوین محروم کند، باید ما را به میراث علمی و معنوی در عرصه های مختلف زندگی پیوند دهد. آن احساس تحیر و حقارتی که عده ای در برابر فرهنگ غرب دارند ناشی از کم کاری در فرهنگ خودی و دانش بومی در کشور است. تا زمانی که ما در تدوین برنامه های توسعه توجه شایسته ای به علوم انسانی نکنیم و به نظریات مبتنی بر فرهنگ اصیل خود نرسیم، همچنان ناگزیر دنباله روی غرب خواهیم ماند و در علوم دیگر هم سرمشق دیگران نخواهیم شد.
او اضافه کرد: اگر امروز در سطح جامعه نارآمی و در سطح حکمرانی ناکارآمدی می بینیم، از نشانه های عدم بلوغ علمی در این عرصه است. اگر اهل سیاست به دنبال حل مسئله و نشان ندادن کارآمدی دین در یک جامعه سالم و متعادل و قوی هستند، باید پای یافته ها و رهاوردهای اهل علم بنشینند و در بلند مدت جواب حل مسئله های نظام حکمرانی تنها و تنها در دست نهاد علم است.
او با تاکید بر این که جامعه ایرانی در تاریخ معاصر جامعه ای ناآرام بوده است خاطرنشان کرد: بخشی از این ناآرامی حاصل ناکارآمدی حکمرانی در کشور است اما بخش دیگر به ویژگی تاریخی ایرانیان در آرمان خواهی و ارزش مداری بر می گردد؛ امری که بعد از انقلاب اسلامی به نحو گسترده تری بروز پیدا کرده است. از همین رو است که علوم انسانی و اسلامی نقش کلیدی در ادامه حرکت تمدان ساز مردم ایران دارد. این فرزانگی که برای حکمرانی و جهان داری لازم است، از واقع بینی به دست می آید که علوم انسانی به ما عرضه می کند. اگر چنین بصیرتی در کار ما نباشد، گویی روی جاده موفقیت راه نمی رویم و حتی سرعت بیشتر ما را از اهداف مان دورتر خواهد کرد.
دکتر قالیباف در ادامه اظهار کرد: آنچه امروز پس از ساله ها بحث در محافل علمی و تجربه در میدان های سیاست می دانیم، آن است که باید از هرگونه خوش بینی و بدبینی دست برداریم و آرمان خواهی واقع بینانه را جایگزین آن کنیم. متاسفانه نگاه حاکم در دهه گذشته بذر علوم انسانی را آشفته کرده و هم گره های حکمرانی را کور کرده است.
وی اضافه کرد: اگر زمانی جامعه شناسان ما از آسیب های اجتماعی سخن می گفتند، به سیاه نمایی متهم می شدند اما در اواسط دهه ۹۰ متوجه اشتباه خود و دیر فهمی مسئله شدیم. این اتفاق زمانی رخ می دهد که کار کاهش یا ریشه کنی آسیب های اجتماعی سخت تر شده بود. همچنان که بعد از سال های بعد از دفاع مقدس با خام اندیشی خیال کردیم باید رویکرد مردمی و جهادی را عرصه حکمرانی کنار بگذاریم و اگر از علوم اجتماعی استفاده غیرانتقادی و اجتهادی کنیم، نسخه های غربی ما را به غافله پیشرفت خواهد رساند. از این روی می توان گفت ما در زمینه علوم انسانی و حکمرانی غافل بوده ایم.
رئیس مجلس شورای اسلامی بازگشت به نهضت نرم افزاری را راه اعتلای علوم انسانی و اسلامی در چله دوم انقلاب اسلامی دانست و افزود: بنده در بحث های مختلف درباره این موضوع اشاره کردم که اگر در کشور به دنبال استقلال و پبیشرفت هستیم باید یک کشور مولد باشیم. باید به این سوال پاسخ دهیم چه چیزی تولید کنیم؟ ما باید قدرت، معرفت، ثروت و منزلت تولید کنیم و لحظه ای از آن غافل نباشیم و این موضوع جز در نهاد علم و در نزد اندیشمندان و دانشمندان در جای دیگری نیست. این رسالتی است که بر دوش عزیزان و بزرگان ما است. از طرف دیگر جامعه ما نیاز به بالا بردن سطح عقلانیت عمومی دارد.
وی اضافه کرد: به تصریح رهبر انقلاب این یکی از وظایف دارای اولویت دولت اسلامی است. اگر سطح تفکر مردم را ارتقا یابد، در این صورت است که می توانیم از پیشرفت کورکورانه و بدون اندیشه دور شویم. هر چه فرهنگ عمومی ما در زمینه دانایی و سنجش گری تقویت شود، ابتکارو خلاقیت ما هم بیشتر خواهد شد. رهبر انقلاب از ابتدای امثال برای چندمین بار و در یک مقطع حساس بحث ضرورت تحول را مطرح کردند اما متاسفانه تحرک چندانی در این زمینه مشاهده نمی کنیم. قابل تصور نیست که تحول در عرصه حکمرانی کشور بدون تحول در قلمرو علوم انسانی اتفاق بیفتد. لازم است مطالبه رهبر انقلاب را به عنوان فراخوان برای تولید تحول ساز تلقی کنیم و همه ظرفیت و استعداد کشور وارد میدان شود.
او با اشاره به نقش تحول ساز جشنواره فارابی تاکید کرد: جشنواره بین المللی فارابی با تقویت و توسعه شبکه نخبگان و مسلمان نقشی اساسی در تربیت اندیشمندان علوم انسانی دارد و ما را در مسیر تحول سازی ایران هدایت می کند. این جشنواره در حل مسائل و دغدغه های نظری و علمی جهان اسلام همچون صلح همراه با امنیت و عدالت و دین داری آمیخته با پیشرفت موثر است.
وی با تاکید بر اینکه جشنواره فارابی ظرفیت خوبی برای دیپلماسی علمی با غرب و کشورهای منطقه ایجاد می کند، افزود: در همین راستا فضای مناسبی برای بازتاب فعالیت های دانشمندان مسلمان و دانش اسلامی در فضای بین المللی دارد. امیدوارم طرح های توسعه مناسبی در این راستا تدارک دیده شود تا اثرگذاری واقعی تر و عینی تر را شاهد باشیم.
دکتر قالیباف به تدوین برنامه هفتم توسعه کشور در مجلس شورای اسلامی پرداخت و گفت: ما در یک سال اخیر و سال پیش رو که سال باقی مانده از این مجلس است، این فرصت را فراهم کردیم که در موضوعات مهم از اندیشمندان استفاده کنیم و در موضوعات کلیدی اعم از طرح ها و لوایح از اندیشمندان بهره ببریم و از نظریات آن ها به صورت مستقیم استفاده کنیم.
وی اضافه کرد: بیش از چهارصد نفر از نخبگان و اندیشمندان در مدت کمتر ۴۸ ساعت که برنامه هفتم توسعه بارگزاری شده، نظرات بسیار دقیق و خوبی برای کارشناسی و تصمیم گیری ارائه کردند. این کار هرگز کار صوری نیست و الان درست در نقطه ای هستیم که هر پیشنهاد قوی و خوب می تواند این برنامه را در بخش های مختلف خود تقویت کند.
رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: باور داریم که بدون همراهی نخبگان حتما قادر نخواهیم بود برنامه دقیق و خوبی را در عرصه های علمی و آموزشی و چه در عرصه های حوزه حل مشکلات عمومی جامعه در حوزه معیشت و اقتصاد و چه در عرصه مسائل فرهنگی و اجتماعی تدوین کنیم. در همه این بخش ها نیازمند این هستیم که بتوانیم یک طرح کاملا دقیق و کاملا متفاوت را با آنچه در گذشته داشتیم تدوین کنیم. واقعیت این است که ما روند برنامه سوم تا برنامه ششم توسعه را که بررسی کردیم و متوجه شدیم برنامه ریزی و نحوه اجرای ما در خوشبینانه ترین حالت در حدود ۳۰ درصد اجرا شده است. اگر برنامه ای هم نمی داشتیم این ۳۰ درصد در روال جاری اتفاق می افتاد. برای برنامه هفتم شیوه برنامه ریزی را هم متفاوت دیدیم. دولت در این زمینه تلاش کرد. حتی دولت در سه نوبت در طرح خود تجدید نظر کرد. امروز هنوز هم این برنامه نیازمند توجه و خرد جمعی شما است.
او با اشاره به اهداف برنامه هفتم توسعه خاطرنشان کرد: یک نکته که می خواهم اشاره کنم این است که ما از جهت اقتصادی در برنامه هفتم به دنبال این هستیم که به یک ثبات اقتصادی در پایان برنامه برسیم و به گونه ای عمل کنیم که از همان سال اول برنامه نه تنها برای مدیران و مسئولان بلکه برای مردم و آحاد جامعه معلوم شود که در مسیر تحول برای ثبات اقتصادی قرار گرفتیم.
وی یادآور شد: از طرفی دیگر این توجه را هم داریم که برنامه براساس سیاست های کلان حتما باید مسئله محور حرکت کند و نوع برنامه ریزی برای برنامه هفتم هم با تکیه بر همین نگاه به سمت مسئله محوری و حل مسائل اساسی است. طبیعتا این مسائل را هم باید با اولویت و با تعداد محدود انتخاب کنیم و بر آن متمرکز شویم و توان حل مسئله را پیدا کنیم.
قالیباف خانواده را مخاطب اصلی برنامه هفتم توسعه دانست و گفت: خیلی مهم است که بدانیم مخاطب برنامه کیست. تا الان به این جمع بندی رسیدیم که همه شاخص هایی که دنبال می کنیم بر مبنای خانواده است. ما نیازمند یک تحول اساسی حکمرانی هستیم.
رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: وقتی درباره حَکَم حرف می زنیم از دو بخش شکل گرفته است. یک بخش تشخیص علمی و یک بخش تصمیم سیاسی است. ترکیب این دو است که ما را به سمت حکمرانی درست می برد. هر دوی این ها نیازمند نهاد علم است. ما سیاستمداران اگر این تصمیم های سیاسی را بدون تکیه بر تشخیص علمی تصمیم بگیریم، به بیراهه رفتیم و بر جاده ای رفتیم که به مقصد نمی رسیم. امیدواریم در این شرایط که نیازمند یک تحول اقتصادی هستیم از نظرات شما اندیشمندان استفاده کنیم.
دفعات مشاهده: 396 بار |
دفعات چاپ: 67 بار |
دفعات ارسال به دیگران: 0 بار |
0 نظر